Je mag normaal gesproken tot 4 meter diep uitbouwen in het achtererfgebied van de woning zonder vergunning. Volgens het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl) is vergunningsvrij uitbouwen nu ook toegestaan tot 5 meter hoogte, waar dat eerst slechts 4 meter was. Wel zijn er uitzonderingen op vergunningsvrije uitbouw afhankelijk van de grootte van de tuin en de locatie van de woning. In dit artikel bespreken we uitgebreid de huidige richtlijnen voor vergunningsvrij uitbouwen en in welke gevallen je een bouwvergunning of omgevingsvergunning nodig hebt.
Grootte van een vergunningsvrije aanbouw
Met een vergunningsvrije aanbouw kun je ruimte en waarde aan je huis toevoegen zonder het gedoe van een vergunning aanvragen. Landelijk geldt de volgende regel: je mag tot 4 meter diep uitbouwen zolang minstens 50% van het bebouwingsgbied onbebouwd blijft. Ook mag de woning niet in een beschermd stadsgezicht liggen of een monumentaal pand zijn.
De grootte van deze uitbreidingen is wettelijk beperkt om het oorspronkelijke karakter en uiterlijk van het huis te behouden. Volgens de richtlijnen van de Rijksoverheid, waaronder het Besluit bouwwerken leefomgeving, is de totaal mogelijke oppervlakte voor vergunningsvrij bouwen in 2025 150 m2. Hieronder wordt uitgelegd wat dat in jouw situatie zou zijn.
Waar mag ik aanbouwen?
Het is belangrijk om te begrijpen hoe de overheid tot deze 150 m2 komt. Het bebouwingsgebied is het achtererfgebied + de grond onder het hoofdgebouw – de grond onder het oorspronkelijk hoofdgebouw. Voor veel mensen is het bebouwingsgebied 100 m2 of minder. Maximaal 50% van het bebouwingsgebied houdt dus in dat bij de meeste mensen een uitbouw maximaal 50 m2 groot mag zijn om zonder vergunning aanvragen neer te kunnen zetten. In andere situaties wordt een bepaald percentage toegepast bij de berekening van de maximale grootte van een vergunningsvrije uitbouw.
| Grootte bebouwingsgebied | Grootte bebouwing: | Plus: |
| 100 m2 of minder | De helft van dat bebouwingsgebied. | – |
| Tussen 100 m2 en 300 m2 | 50 m2 | 20% van het deel dat groter is dan 100 m2. |
| Meer dan 300 m2 | 90 m2 | 10% van het deel dat groter is dan 300 m2, tot een maximum van 150 m2. |
Waar mag je vergunningsvrij uitbouwen?
Je mag vergunningsvrij uitbouwen in het achtererfgebied (de achterkant van het hoofdgebouw), zolang de aanbouw aan de begane grond van het hoofdgebouw wordt gebouwd en een gebruiksfunctie heeft die bij de woning hoort. Wel zijn er uitzonderingen op deze algemene regel. Je hebt normaal een omgevingsvergunning nodig voor een uitbouw aan de zijkant van de woning. Ook kun je niet vergunningsvrij uitbouwen bij een beschermde woning (qua stadsgezicht of monumentale status).
Houd bovendien rekening met eventuele richtlijnen van verenigingen van huiseigenaren die beperkingen kunnen opleggen aan soorten gebouwen of specifieke esthetiek voor het gebied. Door deze stappen te volgen kun je succesvol plannen en bouwen op je eigendom zonder tegen mogelijke juridische problemen aan te lopen.
Regels uitbouw voorkant woning
Een uitbouw aan de voorkant van de woning is in de regel nooit vergunningsvrij. Ook voor een kleine erker heb je een omgevingsvergunning nodig. Dit komt doordat het aanzicht van de woning vanaf de openbare ruimte wordt aangepast. Hoewel je natuurlijk mag bouwen aan de voorgevel van de gemeente, zal je aanbouw of erker wel altijd eerst goed moet worden gekeurd. In het Omgevingsplan van je gemeente, artikel 22.27 en 22.36, vind je de lokale richtlijnen die op jouw pand van toepassing zijn wanneer je vergunningsvrij vierkante meters wilt toevoegen aan de woning.
Burenrecht: Los van de vergunning nodig
Het is belangrijk om bij het plannen van een uitbouw altijd rekening te houden met de buren. Het burenrecht is onderdeel van het privaatrecht en heeft niets te maken met de vraag of je een vergunning nodig hebt voor een uitbouw of vergunningsvrij uitbouwen kunt. Dit betekent dat de buren volgens het burenrecht een civiele procedure kunnen beginnen, ook wanneer je volgens de richtlijnen van de Rijksoverheid en de gemeente alles volgens het boekje hebt gedaan, waaronder de afmetingen van het ruimtelijk deel.
Zorg er dus voor dat je je buren informeert over het project en hen op de hoogte houdt van veranderingen of aanpassingen die hen zouden kunnen treffen, zoals het geluidsniveau of het parkeren. Laat bij twijfel ook altijd een kadastermeting uitvoeren om de exacte erfgrens te bepalen, om gedoe later te voorkomen.
5 belangrijke regels in het burenrecht voor je aanbouw zijn:
- Bouwen op de erfgrens: Alleen toegestaan met toestemming van de buren (artikel 5:50 Burgerlijk wetboek (BW)).
- Ramen of doorzichtige delen richting buren: Niet toegestaan binnen 2 meter van de erfgrens zonder toestemming (artikel 5:50 lid 2 BW).
- Bouw dat buren ernstig hindert (licht, lucht, uitzicht): Buren kunnen zich beroepen op onrechtmatige hinder (artikel 5:37 BW, art. 6:162 BW).
- Regenwater afvoeren op buurperceel: Niet toegestaan (artikel 5:52 BW).
- Onderhoud op of over de erfgrens: Buren moeten toegang geven voor noodzakelijk onderhoud, maar dit moet redelijk zijn (artikel 5:56 BW).
Vergunningsvrij bouwen met De Prefabriek
Een aanbouw van De Prefabriek ontzorgt je op veel manieren. Ons werkproces is gericht op vergunningsvrij bouwen. Dit betekent dat we qua afmetingen standaard binnen de normen van het Besluit bouwwerken leefomgeving vallen. Ook beperken we de overlast tot een minimum, zowel voor jou als voor je naaste buren. Een aanbouw van De Prefabriek wordt namelijk binnen 5 dagen geplaatst.
Wil je een aanbouw en twijfel je nog of je een vergunning nodig hebt? Maak een afspraak in onze showroom voor persoonlijk avies en bekijk alle mogelijkheden voor jouw droomaanbouw.
